Onze bijdrage aan de nieuwsbrief van het Bovenregionaal Expertisenetwerk Jeugd Noord Holland (BEN NH)
Parlan heeft meerdere kleinschalige woonvoorzieningen (KWV's). Een voorbeeld daarvan is het de KWV in Haarlem, waar vier jeugdigen in de leeftijd 14-18 jaar uit die regio Haarlem wonen. Het is een normaal huis met een tuin in een wijk. De jongeren hebben vaak een lange hulpverleningsgeschiedenis, waarbij de meesten met een gesloten machtiging of ter voorkoming daarvan, zijn binnengekomen. Ook als de gesloten machtiging niet meer nodig is, kunnen deze jongeren hier toch blijven wonen. Bij de jongeren is vaak sprake van hechtingsproblematiek, traumagerelateerde klachten, verslaving, problemen in de emotieregulatie, etc. Voorheen zouden deze jongeren naar een interne school zijn gegaan. Nu doen we dat anders: we werken nauw samen met bestaande onderwijsvoorzieningen en het Samenwerkingsverband Zuid-Kennemerland zodat deze jongeren op een zo normaal mogelijk manier kunnen leren en ontwikkelen.
Uitgangspunt: volhouden huidige school
Samen met het SWV en de betrokken scholen kijken we naar wat het meest passend is voor de betreffende jongere. Zorg, onderwijs en zinvolle daginvulling worden per individu aangepast. We willen de schoolloopbaan van een kind niet doorbreken. Daarom is de insteek dat de jongeren bij de start van hun woontraject bij voorkeur op hun huidige school kunnen blijven of daar weer naar terugkeren. We betrekken dan ook de laatste school waar de jongeren op hebben gezeten. Kan het kind daar onverhoopt niet terugkeren dan hebben wij een samenwerking met VSO, het Molenduin in Driehuis. Zij bieden de jongeren dan altijd de mogelijkheid om toch onderwijs te volgen. Een aanbod is er dus in alle gevallen. De meeste kinderen die op het KWV wonen volgen een MBO opleiding (MBO 1 of leer-werktraject) of gaan naar het VSO. Binnen deze onderwijssettingen zijn vaak aanpassingen op het onderwijs nodig, en soms is er ook lange adem, om ervoor te zorgen dat het daar lukt.
Samen leren
De samenwerking met het onderwijs gaat steeds beter. Bij aanvang hadden wij moeite om elkaar te vinden en in de diverse trajecten samen te werken. Inmiddels hebben wij op reguliere basis contact en hebben wij ook vaste contactpersonen in het VSO, MBO 1 en bij het Samenwerkingsverband. Zo komen zij bijvoorbeeld ook op bezoek bij een kleinschalige woonvoorziening, zodat ze ervaren hoe het is om in een KWV te wonen en te werken. Ook analyseren we gezamenlijk de onderwijs- en zorgdossiers van de jongeren met het doel ervan te leren: op welke momenten hadden we al moeten ingrijpen, waar hadden we anders of sneller moeten handelen, waar had met toestemming informatie aan elkaar overgedragen moeten worden, etc.
Telkens blijkt dat wij het onderwijs echt nodig hebben om een passend plan voor de jongeren te maken. Zij hebben veel beter zicht op de mogelijkheden van het kind, welk onderwijs passend is voor de jongeren of hoe wij het passend kunnen maken.
Onderlinge verwachtingen
De uitdagingen zijn o.a. om de twee verschillende werelden (jeugdzorg en onderwijs) en de verschillende financieringen met elkaar te verbinden. Zo verwachtte de VSO school dat begeleiders van het KWV elke dag zouden ondersteunen op school. Natuurlijk zouden wij dat willen, maar dat is niet mogelijk omdat er maar één specialistische opvoeder in de ochtend op het KWV aanwezig is, en er vrijwel altijd een kind thuis is. Omgekeerd verwachtten wij dat het onderwijs deze ondersteuning zou bieden, terwijl die mogelijkheid er helaas ook niet is. Een ander voorbeeld is het zoeken naar een stage. Scholen verwachten dat opvoeders samen met het kind aan de slag gaat om een goede plek vinden. Voor de professionele opvoeders in de KWV is dat vaak niet mogelijk omdat het tijdintensief is om een passende stageplek voor deze kinderen te regelen, en er meerdere kinderen met zeer complex gedrag in de KWV wonen. Daardoor lukt dit soms niet of duurt het proces te lang. Gelukkig is er nu steeds meer onderling contact en afstemming, waardoor wij beter samenwerken.
Onderwijs passend maken
Een andere uitdaging is dat sommige kinderen veel problemen of te weinig motivatie hebben. Hierdoor zijn ze soms niet in staat zijn om onderwijs te volgen, is het moeilijk een passende plek voor hen te vinden, of kunnen ze niet op het juiste niveau starten. Een voorbeeld is dat er een meisje met VWO-niveau die bij ons op de KWV woont, maar niet haar middelbare school heeft kunnen afronden. Zij moet nu starten op MBO 1- niveau. Hierdoor is het voor haar lastig om gemotiveerd te blijven en het vol te houden.
Samen met de school, het SWV en de jongere wordt er gekeken wat mogelijkheden zijn, welke hulpverlening er nodig is en wat de jongere zelf wil zodat zij gemotiveerd raakt.
Een ander voorbeeld. Een meisje van 16 jaar is begin dit schooljaar gestart op het MBO 1-niveau. Omdat zij voor 1 september nog geen 16 jaar was mocht zij eigenlijk niet op het MBO starten. Gelukkig heeft VSO Molenduin een uitzondering gemaakt en middels een symbiose geregeld dat dit meisje toch kon beginnen. MBO bleek uiteindelijk toch onder haar niveau, maar door onze samenwerking met het opleiding lukt het haar meer uitdaging te geven, het traject op sommige vlakken te versnellen en is er ook een interessante stage gevonden. Dit was zonder een goede samenwerking niet gelukt.
Of even geen onderwijs
Tot slot zijn er enkele jongeren die geen diploma hebben behaald, en voortdurend verzuimen van school. Een enkeling geeft aan nu geen motivatie voor onderwijs op te kunnen brengen, maar wel te willen werken. Samen zoeken we dan naar mogelijkheden om dit voor elkaar te krijgen, zodat ook deze jongere weer een zinvol bestaan ervaart, en wellicht later in haar leven weer verder leert.
Lees ook onze andere artikelen over kleinschalige woonvoorzieningen.